ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ

Τμήμα Φεμινιστικής Πολιτικής/Φύλου ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ: Αποσπασματικό, κατακερματισμένο και αυτοαναιρούμενο από την ακραία συντηρητική πολιτική της κυβέρνησης το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021 – 2025

Ανακοίνωση του Τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής/Φύλου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, για το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων


Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων (ΕΣΔΙΦ) 2021-2025 που δημοσίευσε η κυβέρνηση για διαβούλευση μέσα στο κατακαλόκαιρο, αν και στηρίζεται σε πολλά σημεία στο προηγούμενο ΕΣΔΙΦ (2016-2020) που σχεδίασε και υλοποίησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αποτελεί ένα γενικόλογο κείμενο χωρίς διακριτό, βασικό πολιτικό στόχο και χωρίς το απαραίτητο θεωρητικό πλαίσιο. Δεν διέπεται από μεθοδολογική και μορφολογική συνεκτικότητα και δεν πραγματώνεται επί της ουσίας η διάσταση της οριζόντιας διάχυσης της οπτικής του φύλου (gender mainstreaming) ως κεντρική πολιτική στόχευση, παρά τις εξαγγελίες της αρμόδιας Υφυπουργού για την δήθεν πρωτοπορία του νέου ΕΣΔΙΦ. Χαρακτηρίζεται δε από αποσπασματικότητα, κατακερματισμένη αντίληψη και αυτοαναιρείται από την συντηρητική πολιτική της κυβέρνησης για την ισότητα των φύλων, όπως έμπρακτα έχει αποδειχτεί μέσω μιας σειράς νομοθετικών ρυθμίσεων και πολιτικών πρακτικών. Ως εκ τούτου και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες να εμφανιστεί ως ένα ΕΣΔΙΦ καινοτόμο, συγκροτημένο, συνεκτικό, είναι «χαμένο στην μετάφρασή του».

Το νέο Σχέδιο για την Ισότητα των Φύλων

Η διαμόρφωση ενός ΕΣΔΙΦ συνιστά την επιτομή της κεντρικής πολιτικής διοίκησης για την προώθηση της ισότητας των φύλων. Για να αποβαίνει λειτουργικό οφείλει να αποτελεί συνισταμένη και να λαμβάνει υπόψη: τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Στρατηγικές και τις σύγχρονες ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και τις συνθήκες της περιόδου και τέλος οφείλει να αποτυπώνει τους τρόπους, τα μεθοδολογικά εργαλεία και τους πόρους, η ύπαρξη των οποίων και η αξιοποίησή τους αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση, προκειμένου να είναι εφαρμόσιμο, λειτουργικό, μετρήσιμο και με στόχευση.

Βάσει αυτών:

– Δεν λαμβάνει υπόψη του την υφιστάμενη κατάσταση (πανδημία, αύξηση της γυναικείας ανεργίας, αντεργατικές νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, αρνητικά νομοσχέδια για τη ρύθμιση του διαζυγίου και της επιμέλειας, αρρύθμιστη τηλεργασία, έξαρση της έμφυλης βίας, καθημερινές γυναικοκτονίες, επίδραση της κλιματικής κρίσης στις γυναίκες ως εργαζόμενες, μητέρες κλπ), αλλά και τις σημερινές ανάγκες που έχουν διαπιστωθεί στο πεδίο της ισότητας και εκ των πραγμάτων οφείλουν να θέσουν νέους και επικαιροποιημένους στόχους. Ως εκ τούτου απουσιάζουν συγκεκριμένες και κοστολογημένες προτάσεις για την αντιμετώπιση των παραπάνω. Η αναφορά στα περί πανδημίας υφίσταται ως λεκτικό σχήμα και μόνο, ενώ δεν λαμβάνονται υπόψη οι έμφυλες αποτυπώσεις και συνέπειες αυτής στην διαμόρφωσή του.

– Την ίδια πολιτική μη ορατότητας επιφυλάσσει και για τις γυναίκες ΛΟΑΤΚΙ και τις πολιτικές ταυτότητας φύλου, έκφρασης φύλου κλπ.

– Δεν αναπτύσσει περαιτέρω τις υπάρχουσες νομικές και θεσμικές ρυθμίσεις που θέσπισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με την προοπτική υλοποίησης νέων οριζόντιων δράσεων σε όλες τις πολιτικές όπως με σαφήνεια αυτές προκύπτουν, τόσο από την υπάρχουσα νομοθεσία όσο και από τις ειδικές μελέτες που εκπόνησε η Γραμματεία Ισότητας το προηγούμενο διάστημα όπως η μελέτη για τις αγρότισσες, το ασφαλιστικό, τα ΜΜΕ κλπ.

– Δεν κοστολογεί τις προτεινόμενες δράσεις και δεν αναφέρονται συγκεκριμένα κοστολογημένα προγράμματα ΕΣΠΑ, ενώ απουσιάζουν οι χρηματοδοτικές πηγές γενικότερα, όπως π.χ. το Ταμείο Ανάκαμψης και οι εθνικοί πόροι, που θα μπορούσαν σήμερα να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη πολλών και στοχευμένων πολιτικών για την Ισότητα των Φύλων.

Η επιλογή του τρόπου συγκρότησης του νέου ΕΣΔΙΦ έγινε χωρίς διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς και με απούσες την κοινωνία των πολιτών που εργάζεται πάνω στο πεδίο της ισότητας, αλλά και τις έμπειρες φεμινιστικές οργανώσεις. Ο προσανατολισμός της κυβέρνησης, αποκλειστικά και μόνο στα σημειώματα των υπουργείων και στο συγκεκριμένο Εθνικό Συμβούλιο, του οποίου ορισμένα μέλη στερούνται γνώσεων και σπουδών φύλου, προσανατόλισαν το Σχέδιο Δράσης στα πλαίσια των συντηρητικών κυβερνητικών πολιτικών και ιδεολογικών απόψεων, φτώχυναν το διάλογο και τον πλουραλισμό απόψεων και προτάσεων και τελικά εμπόδισαν την ανάπτυξη του με συγκεκριμένες και σύγχρονες προοδευτικές δράσεις, που θα συνέβαλαν στην ουσιαστική βελτίωση της θέσης των γυναικών σε μια περίοδο υγειονομικής, οικονομικής και κλιματικής κρίσης. Υπενθυμίζουμε εδώ σε αντιδιαστολή, τον ανοικτό και συμμετοχικό τρόπο διαμόρφωσης του προηγούμενου ΕΣΔΙΦ (2015-2020) μέσα από μια διαδικασία διερεύνησης αναγκών και διαβούλευσης με γυναίκες και άντρες εμπειρογνώμονες σε θέματα ισότητας, εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, της ακαδημαϊκής κοινότητας, της πολιτικής και της Δημόσιας Διοίκησης καθώς και τη συγκρότηση από τη ΓΓΙΦ, Ομάδα Εργασίας με 6 υποομάδες, οι οποίες επεξεργάστηκαν ισότιμα τους άξονες προτεραιότητας που αφορούσαν τα έξη πεδία πολιτικής (κοινωνική ένταξη και ισότιμη μεταχείριση γυναικών που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις – έμφυλη βία – αγορά εργασίας και εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής – εκπαίδευση, κατάρτιση, πολιτισμός, αθλητισμός και μέσα μαζικής ενημέρωσης – υγεία – κέντρα λήψης αποφάσεων). Το τελικό πόρισμα της Ομάδας Εργασίας τέθηκε προς περαιτέρω επεξεργασία σε 70 εκπροσώπους φορέων, μέσα από ένα καινοτόμο Εργαστήρι που διοργάνωσε το ΕΚΔΑΑ μετά από σχετικό αίτημα της προηγούμενης ΓΓΙΦ, οι παρατηρήσεις και τα σχόλια του οποίου αξιοποιήθηκαν κατά την τελική εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης (2015-2020) που μετά τέθηκε προς εφαρμογή από υπουργεία και άλλους φορείς δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου. Τέλος, αλλά πολύ σημαντικό, το ΕΣΔΙΦ 2015-2020 ενσωμάτωνε τις βασικές αρχές και τους στρατηγικούς στόχους της περιόδου 2010-2013 επικαιροποιώντας τους. Αντίστοιχα, η ύπαρξη θεωρητικού πλαισίου πριν από κάθε θεματική-άξονα αντανακλούσε τις βασικές κομβικές αρχές ανά πεδίο και την πολιτική στόχευση η οποία εν συνεχεία επιμεριζόταν. Στις δράσεις υπήρχε χρονοδιάγραμμα και φορέας υλοποίησης.

Αντίθετα με τα παραπάνω, το ΕΣΔΙΦ 2020-2025 παρουσιάζει χρονική ασυνέχεια, δεν αξιοποιεί επικαιροποιημένα στοιχεία, οι αναφορές του είναι επιμερισμένες, αγνοεί συστηματικά την περίοδο 2015-2019 σε στατιστικά στοιχεία – και όχι μόνο – (π.χ. Για τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική), οι στατιστικές αναφορές είναι προ COVID και επιστρέφουν πολύ πίσω χρονικά.

Παράλληλα, η απαλοιφή του άξονα των πολλαπλών διακρίσεων και η υπαγωγή του στις τομεακές πολιτικές στην πραγματικότητα καταργεί μία από τις πιο ουσιαστικές προσεγγίσεις για την προώθηση της ισότητας και της συμπερίληψης: την διαθεματικότητα και την πρόσληψη του φύλου σε σχέση και με άλλες ταξινομικές κατηγορίες που τέμνουν οριζόντια και κάθετα το φύλο: πχ φυλή, τάξη θρήσκευμα, εθνότητα, σεξουαλικότητα και εκφορές της κτλ. ως κεντρική πολιτική θέαση και στόχο.

Το νέο ΕΣΔΙΦ ελέγχεται και ως προς την σεξιστική και μη συμπεριληπτική χρήση της γλώσσας, καθώς και από την βιολογική προσέγγιση των φύλων (δύο φύλα).

Στο ΕΣΔΙΦ 2020-2025 ακολουθείται μια αντίστροφη πορεία από την αναμενόμενη: ο καθ’ ύλιν αρμόδιος φορέας, λειτουργεί ως φορέας καταγραφής, ως πρακτικογράφος των πιθανών δράσεων των υπουργείων, των ευχολογίων, της αοριστολογίας και ανυπαρξίας σε πολλά υπουργεία πολιτικών (πχ αθλητισμού). Παράλληλα, η απαξίωση των πολιτικών της Κυβέρνησης εντοπίζεται και στην παντελή απουσία θεματικών και πολιτικών ανά Υπουργείο με στόχο την επίτευξη της ισότητας. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Γυναίκες-περιβάλλον-κλιματική αλλαγή, Γυναίκες και αθλητισμός, Φύλο και ΜΜΕ, Φύλο και ψυχική υγεία, Γυναίκες και αγροτική οικονομία..

Η υλοποίηση του νέου ΕΣΔΙΦ, ακόμα και στις γενικόλογες δράσεις του, προσκρούει στην αντιμεταρρυθμιστική και ακραία συντηρητική πολιτική τη κυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη που συνεχώς:

    συρρικνώνει τον δημόσιο τομέα έναντι του ιδιωτικού (υγεία, παιδεία),

    μειώνει το κοινωνικό κράτος και τις κοινωνικές παροχές (βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολικά γεύματα),

    αυξάνει την ανεργία,

    ναρκοθετεί την εργασία με την νομοθέτηση εργασιακών παραβιάσεων (κατάργηση 8ωρου, απλήρωτες υπερωρίες, απολύσεις) και τους καθηλωμένους μισθούς,

    αφήνει εκτεθειμένη τη γυναίκα και τα παιδιά στην ενδοοικογενειακή βία με τη νομοθέτηση της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας, την άρνηση ίδρυσης αυτοτελών οικογενειακών δικαστηρίων και ειδικού δημόσιου διεπιστημονικού σώματος διαμεσολαβητών με παροχή δωρεάν υπηρεσιών στα ζευγάρια, την απουσία των υποσχόμενων ειδικών υπηρεσιών στα αστυνομικά τμήματα για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας αλλά και την ανύπαρκτη πολυδιαφημιζόμενη «πλατφόρμα metoo», χωρίς να προχωρήσει στην ενίσχυση της τηλεφωνικής γραμμής SOS 15900 και την μονιμότητα και ενίσχυση των δομών του εθνικού δικτύου για την αντιμετώπιση της κακοποίησης των γυναικών με πόρους του κρατικού προϋπολογισμού, την άρνηση της ένταξης της «γυναικοκτονίας» ως διακριτό έγκλημα στον ποινικό κώδικα με την ανάλογη ποινή.

Μετά και την πρωτοφανή έξαρση της έμφυλης βίας, στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ισότητα των φύλων, θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατ` ελάχιστον ο στόχος της νομικής αναγνώρισης του όρου «γυναικοκτονία» και η εισαγωγή του στον ποινικό μας κώδικα ως διακριτό έγκλημα.

Επίσης ένα ολοκληρωμένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των φύλων, οφείλει να περιλαμβάνει ολοκληρωμένα και κοστολογημένα προγράμματα στα σχολεία με στόχο την ενημέρωση, εκπαίδευση, ενδυνάμωση και ευαισθητοποίηση των διδασκόντων, των μαθητριών και μαθητών με στόχο την αποδόμηση των έμφυλων στερεότυπων .

Επιπροσθέτως, η κατάργηση της ποσόστωσης φύλου στα Δ.Σ. των αθλητικών σωματείων, η υποβαθμισμένη- κατώτερη της ευρωπαϊκής οδηγίας- ποσόστωση φύλου στα Δ.Σ. των εισηγμένων στο χρηματιστήριο μεγάλων εταιριών καθώς και η απουσία του στόχου 50-50, δείχνει ουσιαστικά την απροθυμία της κυβέρνησης για την προώθηση των γυναικών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων.

Άλλωστε η στάση της ίδιας της υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αλλά και της υποβαθμισμένης ΓΓΔΟΠΙΦ, είτε με τη σιωπή τους είτε και με την αποδοχή των συγκεκριμένων πολιτικών και κυβερνητικών νομοσχεδίων, που θίγουν γυναικεία δικαιώματα και εμποδίζουν την επίτευξη της ισότητας σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, έχει τον αντίκτυπο και την αποτύπωση τους στο ημιτελές και μη επικαιροποιημένο Σχέδιο Δράσης. Επιπλέον δείχνει κατά πόσο είναι ειλικρινής η διάθεση σε κυβερνητικό επίπεδο, η διεκδίκηση και η επίτευξη των στόχων που αυτό θέτει.

Τελικά το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025, είναι εγκλωβισμένο και αυτοαναιρούμενο από την ακραία συντηρητική πολιτική της κυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη καθώς και την απροθυμία της υφυπουργού Εργασίας κι Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα Δημογραφικής πολιτικής και Οικογένειας να παίξει ουσιαστικά το ρόλο της.

Προτάσεις ειδικών δράσεων που πρέπει να συμπεριληφθούν:

    Εκπόνηση ερευνών στον γενικό πληθυσμό για την αποτύπωση των διαστάσεων όλων των μορφών έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας για την περαιτέρω διαμόρφωση πολιτικών, σε συνεργασία με το ΚΕΘΙ, το ΕΚΚΑ, την ΕΛΣΤΑΤ και με φορείς και εμπειρογνώμονες με γνώση του πεδίου. Η τελευταία έρευνα για την έμφυλη βία στον γενικό πληθυσμό έγινε προ 20ετίας.

    Επικαιροποίηση της Ευρωπαϊκής Χάρτας για την Ισότητα των Φύλων στις τοπικές κοινωνίες με παράλληλη ουσιαστική ενίσχυση του ρόλου των ΔΕΠΙΣ και ΠΕΠΙΣ, με υλικούς πόρους και τεχνογνωσία.

    Νομοθετικές ρυθμίσεις και κοστολογημένα προγράμματα για την πλήρη εφαρμογή και παρακολούθηση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης και του Ν. 4604/2019 (προγράμματα για θύτες, δημιουργία δομών για ΛΟΑΤΚΙ άτομα θύματα βίας)

    Ψήφιση Ενιαίου Νόμου για τη Βία κατά των γυναικών (ΕΝΒκΓ) συμπεριλαμβανομένων όλων των μορφών έμφυλης βίας, με παράλληλη εισαγωγή του όρου της Γυναικοκτονίας στις δικαιικές ρυθμίσεις με στόχο την καταπολέμησή της.

    Προσθήκες και βελτιώσεις στο Ν. 3500/2006 για ενδοοικογενειακή βία με α)Επανεξέταση άρθρων για Ποινική διαμεσολάβηση β) Συμπερίληψη της οικονομικής βίας στην έννοια της ενδοοικογενειακής βίας γ) Ίδρυση ταμείου Στήριξης Θυμάτων δ)τροποποίηση του Ν3811/2009 για αποζημιώσεις θυμάτων εμπορίας ανθρώπων.

Click to comment

Leave a Reply

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ

To Top